Yataktan yorgun kalkmanızın nedeni Fibromiyalji olabilir
Tıpta Fibromiyalji olarak belirlenen adale iskelet sistemi rahatsızlığı özellikle sırt, boyun, omuzlar ve kalçalarda aşikar olmak üzere adale eklem sızısına, bitkinliğe ve sabahları yakalanmış adaleler ile uyanılmasına neden olmaktadır. Acıbadem Ankara Sağlık Kurumu Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Tural Ahmad Fibromiyalji ile alakalı merak edilenleri cevapladı.
30-60 yaşlar arasında bayanlarda fazla görülür
Her yaşta ve her iki türde görülebilmekle beraber en sık 30-60 yaşlar arasında bayanlarda erkeklere oranla daha fazla görülür. Bunun en aşikar sebebi bayanların erkeklere oranlara bedenlerinin daha basit deformasyona uğramasıdır.
Fibromiyalji’nin bulguları nelerdir
3 aydan uzun süren yaygın beden sızısı vardır. Sızı ana bulgudur. Adalelerde ve eklemlerde sezilen sızı günden güne, haftadan haftaya değişebilir. Sızının yeri bedenin değişik yerlerinde gezme meyli gösterse de en sık boyun, bel, kollar, göğüs, kalça ve bacaklarda sezilir.
– Sızı Özellikle makûs uyku, soğuk, nemli havalar ve psikolojik stresle, mekanik yüklenmelerle çoğalabilir.
– Boyun, omuz, diz, dirsek veya kalçalarda, uylukta duyarlılık
– Dinlendirmeyen uyku Çok sık görülür.
– Sabahları ve günün ilerleyen saatlerinde bitkinlik
– Gerilim ya da migren tipi baş sızısı, başta sersemlik hissi
– Konsantrasyon eforluğu
– El, kol, ayak, bacaklar ya da yüzde hissizlik veya karıncalanma
– Karın sızısı, şişlik, kabızlık, ishal gibi mide-bağırsak sistemi ile alakalı şikayetler
– Adet evveli gerginlik, sızılı adet yarıyılları
– İdrara sık çıkma
Bu şikayetlerin hepsi aynı anda görülmeyebilir, bulgular bireyden şahsa değişiklik gösterir. Ancak adale ve eklem sızıları, dinlendirmeyen uyku ve bitkinlik en sık görülen şikayetlerdir.
Stres, evham, bunalım romatizmal hastalıkları tetikliyor
Fibromiyalji’nin sebebi kesin olarak öğrenilmemekle birlikte stres, evham, bunalım, dinlendirmeyen uyku ve bazı romatizmal ve hormonal hastalıklarla ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Fazla egzersiz ya da ağır sporlar yapmak, hareketsizlik, soğuk ve nemli havalar, psikolojik stresler sızıları artırır.
Tatilde romatizmal rahatsızlıklar eksilir
3 aydan daha uzun süren, bedende yaygın sızı ve 18 duyarlı noktadan en az 11’de üzerine bastırmakla fazla hassasiyetin alana gelişi Fibromiyalji tanısının olmazsa olmaz ilk koşuludur.
Fibromiyalji’de sık tesadüfülen belirtilerden en az 3’ü ve eşlik eden öteki belirtilerden rastgele birinin beraber bulunması tanıyı destekleyecektir. Bu yakınmalar sabahları hareketsiz kalmada, soğukta, nemde, sıkıntılı kapalı havalarda ve fazla etkinliklerde, mutsuzluk hallerini çoğalır, sıcak havalarda, masaj veya sıcak uygulamalarda hatta tatilde eksilir.
Gerçeğinde bu tip bulguların başka hastalıklarda bulunanlarla yakın eşlikler göstermesinden dolayı Fibromiyalji tanısı oldukça güçtür. Bu surattan hekim hastanın tıbbi büyümesini bütün olarak denetlemek zorundadır. Şayet bu şikayetler 3 aydan fazla sürüyorsa Fibromiyalji’den şüphelenilmesi gerekir.
Fibromiyalji’de, laboratuvar, röntgen gibi rastgele bir kesin tanı usulü yoktur. Bunlar, ancak ayırıcı tanıda bedel taşıyabilir. Bu emelle bütün kan sayımı, idrar incelemeyi, tiroit hormon testleri veya romatizma testleri istenebilir. Özetle hekim tanısını yalnızca hastanın incelemesine ve filmine katlanarak değil tersine hastayı dinleyerek ve ayrıntılı tetkik ettikten sonra koymalıdır.
Hastalarda duyarlı nokta tespiti ve bazı standart sualleri kapsayan ” FİBROMİYALJİ TEHLİKE TESTİ” kesinlikle yapılmalıdır. Siz de bu testi yaparak kendinizde Fibromiyalji olup olmadığını bilebilirsiniz.
Hastanın yanı gizeme yakınları da eğitilmelidir
Hastalar tüm problemlerine karşın yaşamdan elini eteğini sürüklememeli ve katılımlı bir hayat sürmelidir. Hastanın kısıtlanmış olan hayatsal tüm işlevlerinin yine artırılması gerekir. Hastalara başta sızı ve öteki meselelerle baş edebilme taktiklerinin etaplar halinde öğretilmesi esas emel olmalıdır. Fibromiyalji rehabilitasyonunda doktor hasta işbirliği son derece ehemmiyetlidir. O halde rehabilitasyonun ilk basamağı hastanın ve yakınlarının eğitimidir.
İkinci olarak; egzersiz rehabilitasyonu; kondisyonu artırmakta, travmaları ve dışarıdan gelen hasarlı uyaranları eksiltmekte ve sızı kısır döngüsünü kırabilmektedir. İlaç rehabilitasyonu, fizik rehabilitasyon usulleri, yerel enjeksiyonlar, uygun perhiz ve kumpaslı su içme rehabilitasyon usulleri arasındadır.
