Arter’in video seçkisi #EvdeÇal online ziyarete açıldı

Atardamar, koleksiyonundan değişik icra usulleri aracılığıyla sesle ve müzikle bağlar kuran sekiz videoyu bir araya getiren #evdeçal başlıklı çevrimiçi bir video seçkisi sunuyor.

Nevin Aladağ, Ali Mahmut Demirel, Cevdet Erek, Ayşe Erkmen, Annika Kahrs, Mikhail Karikis & Uriel Orlow, Sophia Pompéry ve Sarkis’in yapıtlarının yer aldığı seçki, COVID-19 salgınına karşı alınan sıhhat önlemleri kapsamında ziyarete kapalı olan Atardamar’in internet sitesi atardamar.org.tr‘de 15 Mayıs’a kadar görülebilir.

#EvdeÇal başlığını taşıyan çevrimiçi video seçkisi için Atardamar Koleksiyonu’ndan, konutta izlenmek üzere seçilen bu işler, sesin fiziksel kısıtların ötesine geçerek bağlantı kurma, görünür kılma, yer değiştirme ya da karşı koyma imkânlarını anımsatıyor.

Seçkide yer alan yapıtlar

Nevin Aladağ

Raise the Roof, 2007

Nevin Aladağ’ın Raise the Roof adlı eserindeki dört bayan, kulaklıktan dinledikleri müzik eşliğinde, yüksek topuklu kunduralarını üzerlerinde durdukları katranlı tabanlara vurarak dans ederler. Her birinin dinlediği şarkıların adları ve zamanları giydikleri tişörtlerde yazılıdır. Doğu ve Batı Berlin hududundaki daha önceki bir hakimiyet noktasının çatısında hakikatleştirilen bu performansla, ilk bakışta yalnız ve birbirlerinden kopuk görünen bayanlar, sosyal kısıtlara aldırmaksızın müzik ve hareketle geçimlenme ve serbestleşme hissi uyandırırlar.

Ali Mahmut Demirel

Hortum, 2000

Ali Mahmut Demirel’in Hortum adlı bu erken yarıyıl video çalışmasında, zaptedilemez gibi görünen bir hortum çevresine su fışkırtarak dev bir metronomunkini anımsayan sesler çıkarır.

Cevdet Erek

SSS – Sahil Sahnesi Sesi, 2006

SSS – Sahil Sahnesi Sesi’nde Cevdet Erek, tabiatın tanıdık seslerinden birini, dalgaların sahilde çıkardığı sesi, iki elini bir halının üzerinde dolaştırarak icra eder. Sanatçı, bu eseri ile 2012 senesinde Kunststiftung NRW [North Rhine-Westphalia Sanat Vakfı] tarafından verilen Şöhret June Paik Medya Sanatı Ödülü’nü almıştır.

Ayşe Erkmen

Emre & Dario, 1998

Ayşe Erkmen’in Emre ve Dario adlı videosu, Dario Moreno’nun “İstanbul” şarkısında anlatılan Batılı bir adamın aşk, zenginlik ve galibiyeti İstanbul’da bulma hayallerindeki oryantalist bakış açısıyla, şarkı eşliğinde keyifle dans eden genç adamın sade ve çağdaş elbiselerindeki ve hareketlerindeki tersliğe odaklanır. Erkmen’in 1998 tarihli bu eseri, kültürel kalıpların karışıklığını, değişkenliğini ve yanıltıcılığını akla getirir.

Annika Kahrs

Kuşlara Çalmak, 2013

Kuşlara Çalmak adlı videoda, bir piyanist evcil ötücü kuşlara Franz Liszt’in Deux Légendes bestesinin birinci parçası olan Assisili Aziz Fransis’in Kuşlara Vaazı’nı çalar. Liszt bu eserini hayvanların gözeticisi olarak öğrenilen, hayvanların ve nebatların da ruhları olduğunu korunan ve kuşları kutsayarak onlara vaazlar veren Aziz Fransis’ten esinle bestelemiştir. Kuşlara Çalmak bağlantı, açıklama ve tercüme mevzularını tersyüz ederek ele alır. Liszt’in bestesi kuşların “dilini” taklit etmeye çalışırken, bu performansta kuşlar kendi “dillerinin” bir insan tarafından icra edilen ve beşeri kaliteye sahip bir yorumunun dinleyicisi konumundadır.

Mikhail Karikis & Uriel Orlow

Yeraltından Sesler, 2011–2012

Yeraltından Sesler adlı video İngiltere’nin güneydoğusunda 1980’lerde kapatılan bir kömür madenini, sesler ve madenin daha öncekinden kurulduğu yerin aktüel görüntüleri aracılığıyla yine canlandırılır. Daha Önceki kömür madeninin emekçilerinden oluşan bir koro, Karikis ve Orlow tarafından davet edilerek esere ses verir. Koro azaları, madende yevmiye çalışma rutinleri sırasında dinledikleri natürel ve endüstriyel sesleri üryan sesleriyle taklit ederek yerin altından yüzeye taşır.

Sophia Pompéry

Kaval Oyunu, 2008

Sophia Pompéry’nin Kaval Oyunu’nda uçtan üflemeli bir müzik aleti olan kavalın kesintisiz ve duygulu sesi, bir sabun köpüğünü yavaş yavaş geliştirir. Köpükten baloncuk geliştikçe parlak, yuvarlak yüzeyine yansıyan görüntü de gelişip değişerek, geçicilik ve değişik bakış açıları üzerine şiirsel bir oyuna dönüşür.

Sarkis

Başlangıçta, Çığlık, 24.02.1998

Başlangıçta [Au Commencement] başlıklı video tezsi, Sarkis’in genellikle suluboya ile yaptığı, şiirsel bir deney veya ritüeli anımsayan performanslara odaklanır. Bu video serisinde sanat tarihsel imgeleri suluboya kullanarak su dolu ufak bir kap içinde yine oluşturan Sarkis, rengin suda akışını, hareketini, süratini ve suyun dibine çöküşünü takip etmeyi de muhtemel kılar. Aynı seriden Başlangıçta, Çığlık adlı bu videoda sanatçı, fırçasını Edvard Munch’un Çığlık 1893 adlı eserinden esinle hareket ettirir.